Theo Luật Du lịch quy định: “Thuyết minh viên là người thuyết minh tại chỗ cho khách du lịch trong phạm vi khu du lịch, điểm du lịch”. Do đó, có thể hiểu rằng thuyết minh viên là đội ngũ cán bộ làm công tác thuyết minh giới thiệu, hướng dẫn cho khách du lịch tại các điểm du lịch, bảo tàng, khu di tích, nhà trưng bày….. Hiện nay, du khách đi du lịch không chỉ để tham quan, giải trí mà còn có nhu cầu tìm hiểu khám phá những nét độc đáo về văn hoá, lễ hội, phong tục tập quán của các điểm đến.

          Theo thống kê, tỉnh Sóc Trăng có 95 đơn vị tài nguyên du lịch, trong này đã và đang đưa vào khai thác phục vụ khách tham quan du lịch là 23 đơn vị. Ngoài việc chỉ đạo nâng chất một số điểm du lịch hiện có thành điểm đến, một số đơn vị tài nguyên đang được tỉnh xem xét, tiếp tục đầu tư và kêu gọi đầu tư để xây dựng thành các khu du lịch trọng điểm hấp dẫn của tỉnh và của khu vực. Tiềm năng du lịch của Sóc Trăng hết sức phong phú, giá trị với hệ thống các chùa chiền, lễ hội và phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, nền văn hóa giàu bản sắc của 03 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa…..

Đoàn diễn viên, nghệ sĩ Campuchia tham quan Bảo tàng tỉnh

          Trong những năm gần đây, lượng khách đến với Sóc Trăng ngày càng tăng, năm 2013 tổng lượng khách tham quan là 924.217, trong đó khách quốc tế là  21.912 đến năm 2014 tăng lên 1,022,792, trong đó khách quốc tế là 27,064. Theo kế hoạch năm 2015 ước tính khách tham quan sẽ đạt 1.036.643 lượt, khách quốc tế 30.958 lượt. Đặc biệt, lượng khách tham quan tại các điểm du lịch có thuyết minh viên cũng tăng, theo thống kê lượng khách tham quan của Bảo tàng tỉnh, Phòng Trưng bày Văn hóa Khmer, Khu Căn cứ Tỉnh ủy… năm 2013 chỉ có 220.000, đến năm 2014 tăng lên 265.450. Với số liệu trên cho thấy ngành du lịch Sóc Trăng đã và đang từng bước chiếm được sự quan tâm và hấp dẫn du khách.

          Để phát huy hiệu quả thu hút khách du lịch đến với Sóc Trăng trong thời gian tới, thì công tác nâng cao chất lượng đội ngũ thuyết minh viên tại các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh là nhiệm vụ thiết yếu và hết sức cần thiết, góp phần hình thành và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, từng bước đưa hoạt động du lịch mang tính chuyên nghiệp, thích ứng với thời kỳ hội nhập.

          Tính đến nay, đội ngũ thuyết minh viên được cấp thẻ toàn tỉnh khoảng 20 người. Hoạt động phục vụ du khách chủ yếu tại một số điểm như: Bảo tàng tỉnh, phòng trưng bày văn hóa Khmer, Khu di tích đón Đoàn tù chính trị Côn Đảo, Khu căn cứ Tỉnh ủy, Di tích lưu niệm danh nhân Lương Định Của, Đền thờ Bác, Bửu Sơn tự (chùa Đất Sét)...... Ngoài ra, tại một số điểm du lịch tâm linh tín ngưỡng của tỉnh như chùa Mahatup(chùa dơi), Chùa Khl’eang, Chùa Sro Lon, chùa Buon Preas Buon Phektr (chùa Bốn Mặt)….trong ban quản trị chùa hoặc các sư cũng được đào tạo và bồi dưỡng lớp tập huấn thuyết minh viên hàng năm do Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức. Tuy nhiên, việc đứng ra thuyết minh thành thạo và mang tính chuyên nghiệp là chưa thể thực hiện được. Nguyên nhân là do các sư không có nhiều thời gian để đón và tiếp đoàn, phần do ngôn ngữ cũng phần nào hạn chế và làm ảnh hưởng đến giá trị vốn có của các di tích. Mặt khác, một số điểm du lịch khác hầu như chưa có hoặc số lượng rất ít, kiêm nhiệm là chủ yếu. Phòng Văn hóa và Thông tin, Trung Tâm Văn hóa - Thể thao các huyện, thị xã, thành phố cũng chưa có thuyết minh viên du lịch mà chỉ có đội ngũ cộng tác viên hoặc cán bộ phụ trách của ban quản lý các di tích, cán bộ của phòng kiêm nhiệm làm công tác thuyết minh hướng dẫn.

          Hoạt động lữ hành của tỉnh chưa mạnh toàn tỉnh chỉ có 05 doanh nghiệp du lịch chủ yếu phát triển tuyến tour ngoài tỉnh, chưa chú trọng đầu tư thiết kế cac tour du lịch đặc trưng của tỉnh như “Tìm hiểu văn hóa Khmer Nam Bộ” với các điểm đến là Phòng trưng bày văn hóa Khmer, chùa Dơi, chùa Kh’leang, chùa Chén Kiểu đồng thời thưởng thức các món ăn đặc trưng của người Khmer (bún nước lèo, banh cống, cốm dẹp…) cũng như cho du khách thưởng thức các loại hình văn hóa truyền thống (Rô băm, dù kê) của người Khmer; hoặc chương trình tour “Vui lễ hội cùng đồng bào Khmer” vào các dịp lễ hội như Lễ hội Ooc-om-boc – Đua ghe Ngo với việc tham gia vào sinh hoạt của người Khmer trong lễ cúng trăng vào ban đêm, cũng như tham gia lễ hội đua ghe Ngo. Đội ngũ làm công tác thuyết minh hướng dẫn của các công ty chủ yếu là các cộng tác viên, làm việc theo mùa vụ, bán thời gian. Vì thế, chưa làm tốt công tác làm đầu mối thu hút khách về với Sóc Trăng trong những năm gần đây.

Thuyết minh viên tại chùa Mahatup (chùa Dơi)

          Thực trạng đội ngũ thuyết minh viên du lịch của tỉnh cũng còn nhiều hạn chế như về kỹ năng, phong cách thuyết trình, thái độ phục vụ, trình độ ngoại ngữ... Cho nên việc truyền tải thông tin đến với du khách thiếu sự thu hút, hấp dẫn, thiếu sự quan tâm đối với khách tham quan… Đặc biệt, số lượng thuyết minh viên thông thạo ngoại ngữ còn rất ít, chưa đáp ứng được yêu cầu tìm hiểu sâu về văn hoá, lịch sử của du khách quốc tế. Hơn thế nữa, một số thuyết minh viên tại vài điểm du lịch vẫn chưa được cấp thẻ. Nhận thấy được thực trạng của đội ngũ thuyết minh viên tại các điểm du lịch hiện nay và tầm quan trọng của đội ngũ thuyết minh trong việc thu hút khách du lịch đến Sóc Trăng. Cần đưa ra một số giải pháp cụ thể như chú trọng xây dựng quy chế quản lý và hoạt động đối với thuyết minh viên tại điểm, trên cơ sở đó xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của thuyết minh viên. Để đưa ra những chế độ đãi ngộ thích hợp, nhất là đối với những người làm công tác thuyết minh ở những điểm di tích, các khu du lịch vùng sâu, vùng xa, có như vậy mới khích lệ tinh thần, tạo điều kiện cho họ yên tâm công tác, phát huy hết sức mình vào việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc, góp phần thúc đẩy ngành du lịch phát triển.

          Hàng năm, ngành du lịch của tỉnh cũng thường xuyên tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ Quản lý nhà nước và Thuyết minh viên về du lịch. Đối tượng là là cán bộ, nhân viên hoạt động trong lĩnh vực VHTTDL của các huyện, xã, các điểm du lịch và một số doanh nghiệp kinh doanh du lịch trong tỉnh. Qua mỗi lớp tập huấn đã cung cấp cho các học viên, những kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước về du lịch, về nghiệp vụ thuyết minh để có thể vận dụng vào thực tiễn công tác và phục vụ tốt cho khách tham quan du lịch khi đến với Sóc Trăng.

Thuyết minh viên tại Phòng trưng bày Văn hóa Khmer

           Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch thường xuyên chỉ đạo cho Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch biên soạn và tái bản lại các ẩn phẩm về du lịch như các điểm đến tham quan, sổ tay du lịch, ẩm thực Sóc Trăng, tờ rơi văn hoá – lễ hội, tờ rơi ẩm thực... Qua đó, giới thiệu rõ hơn về vùng đất Sóc Trăng và Trung tâm cũng là đơn vị duy nhất tại tỉnh in ấn các ấn phẩm. Một số điểm du lịch trong tỉnh cũng chưa đầu tư về việc in tài liệu tự quảng bá cho điểm của mình. Bên cạnh cung cấp các ấn phẩm, đội ngũ làm công tác du lịch của Trung tâm TTXTDL hỗ trợ và chia sẽ kinh nghiệm, tài liệu, hướng dẫn cho các thuyết minh viên tại điểm… Đồng thời, Sở VHTTDL tỉnh cũng tạo điều kiện cho cán bộ phụ trách lĩnh vực du lịch tham gia các chuyến khảo sát học hỏi khi nghiệm thuyết minh tại các điểm du lịch nổi tiếng ngoài tỉnh có đội ngũ thuyết minh giỏi về trình độ chuyên môn, có kinh nghiệm công tác, trình độ ngoại ngữ thông thạo, có khả năng thu hút bằng lời nói trong quá trình hướng dẫn.

          Tuy nhiên, việc nâng cao chất lượng đội ngũ thuyết minh viên là một việc làm phải mang tính chất lâu dài và thường xuyên, ngành du lịch Sóc Trăng cần đưa ra những giải pháp cụ thể như chú trọng mở lớp đào tạo bồi dưỡng về ngoại ngữ; tăng cường đầu tư trang thiết bị, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại về loa, micro, nghe, nhìn … nhằm tạo nên những hiệu quả cao trong thu nhận thông tin cho du khách. Hàng năm, tổ chức các cuộc thi “Thuyết minh viên giỏi”, “Thuyết minh viên chuyên nghiệp” trên địa bàn tỉnh, góp phần tạo không khí thi đua học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau giữa các thuyết minh minh tại điểm, giúp họ nhận thức và mở mang kiến thức nâng cao tính tự giác học tập.

          Vì thế việc thuyết minh, cung cấp và truyền đạt những thông tin đầy đủ, chính xác đến với khách tham quan luôn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với chất lượng sản phẩm du lịch nói chung. Nếu công tác thuyết minh, giới thiệu không tốt sẽ không chuyển tải được các thông tin về di tích, về di sản, một cách đầy đủ tới du khách, như vậy các giá trị, ý nghĩa, nội dung của di tích sẽ không được hiểu hết, có những trường hợp còn bị hiểu sai lệch, méo mó, ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát huy những giá trị của từng điểm di tích. Vì vậy, nâng cao chấ lượng thuyết minh viên góp phần quan trọng trong công tác nâng caao chất lượng quảng bá, lôi cuốn, thu hút du khách cũng như giữ gìn và bảo tồn những giá trị văn hoá của các di tích./.

                                                                                                Tân Trang