Lâu nay, du khách trong ngoài nước biết đến Sóc Trăng qua các thắng cảnh chùa Dơi, chùa Đất Sét, chùa Chén Kiểu… Người cố cựu ở Sóc Trăng chẳng biết Dơi Quạ (còn gọi là Dơi Ngựa) ở chùa Mahatup khi nào. Các cụ cao tuổi người Khmer ở đây cho biết khi mới sinh ra đã nghe tiếng dơi kêu chíu chít, rộn rã trên cây rồi. Thuở ấy, con đường đi qua chùa Dơi chỉ là con đường mòn trên giồng cát. Đi đến chùa Dơi, cách hằng trăm mét đã nghe tiếng của chúng. Dơi sinh sống trên cây trong vườn chùa từ cổng trước đến sau chùa. Hai cánh dơi có móc ngoặc vào cành cây và treo ngược lủng lẳng trên cành. Nhìn từ xa như những chùm quả đung đưa trong nắng sớm. Năm 1997, chùa Mahatup được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử văn hóa về Danh lam thắng cảnh thiên nhiên.

    Mọi người đến chùa Dơi tham quan ngày càng nhiều. Năm 2012, một doanh nghiệp đứng ra nhận thầu, cải tạo và xây dựng thành Khu Du lịch chùa Dơi như hiện nay. Từ bãi đậu xe, du khách được đưa đón bằng xe điện vào chùa chỉ với mười ngàn đồng hai lượt đi về. Du khách có thể tham quan Chánh điện chùa, chiêm ngưỡng từng nét hoa văn tinh xảo ở khắp nơi trên Chánh điện từ bệ thờ, hàng cột, bao lam, mái đỡ, nóc nhà đến các bức tranh trên vách, trên nóc…Du khách có thể vòng ra sau chùa theo lối đường xi-măng để xem những chú dơi chin chít trên cành. Thỉnh thoảng một vài con bay lên, dang đôi cánh rộng dài cả thước, chấp chới vài vòng lượn rồi sà lại cành cây như cũ, như một cữ tập dượt cho những chú dơi con. Trời chạng vạng, khoảng năm sáu giờ chiều, đàn dơi bay đi, đến những nơi có trái chín như vùng trái cây Kế Sách, Long Phú, Cù Lao Dung để kiếm ăn. Hừng đông, năm sáu giờ sáng là chúng lại quay về, chíu chít ầm ỉ vang một góc trời. Hòa thượng Kim Rên, vào chùa tu năm 1969, trụ trì từ năm 1977 đến nay, cho biết : “ Khoảng hai mươi năm nay, đàn dơi cứ vơi dần do nạn săn bắt trái phép. Đàn dơi bây giờ chỉ còn lại một hai phần”. Vừa nói, ông vừa lắc lắc đầu, nói giọng buồn buồn như lực bất tòng tâm : “Làm gì để khôi phục lại đàn dơi như xưa ?”. Sư thầy Kim Rên cho biết, hằng năm khách du lịch đến chùa đông nhất vào tháng Giêng, tháng hai, mỗi ngày có hằng ngàn người đến viếng. Sau đó ít dần khi mùa mưa đến. Hiện tại thì hằng trăm người mỗi ngày.

             Cổng chính chùa Mahatup với xe điện đưa đón khách

      Hiện nay, du khách thường đến Sóc Trăng qua các tour du lịch Cà Mau, Bạc Liêu rồi tạt vào Chùa Dơi chỉ vài tiếng đồng hồ tham quan. Hoặc bạn bè, đồng nghiệp từ Nam tới Bắc của các cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp trong tỉnh đến Sóc Trăng nhân các dịp lễ hội nào đó. Một hạn chế có thể khắc phục trong Khu Du lịch Chùa Dơi hiện nay là cần sắp xếp đúng nơi, đúng chỗ cho những người bán hàng rong để họ bảo đảm được cuộc sống. Đừng để họ bám quanh cổng và đường vào chùa níu chân du khách, dễ làm tắc nghẽn lối đi. Đó là chưa kể có những người bán thực phẩm như khô cá mặn, củ cải muối, ruồi đậu kiến bu lại để trên nền đường, khi có khách lại bưng đến mời mọc, rất mất vệ sinh và làm mất vẻ mỹ quan, hiếu khách của người Sóc Trăng. Lại còn rác rến, nhất là bao ni-lon được người dân thu gom rồi đổ cặp theo lề đường bên phải gần trường học phía sau chùa, trên đường đi ra tỉnh lộ 8, cách cổng chính hơn trăm mét.

     Chùa Dơi chưa níu chân du khách bằng những đặc thù văn hóa Khmer: Những điệu múa cổ điển Rô-băm, những làn điệu Rom-vông, Lâm-thôn, hát À-day, đối đáp…; Những chiếc mặt nạ Khỉ thần Hanuman, Chằn tinh được làm từ những nghệ nhân người Khmer; Những dụng cụ lao động, sinh hoạt của người Khmer như cái nơm cá, cái lờ, cái lọp, hộp trầu, rổ cá, rọng cá, thúng dê …từ nghề đan đát tre, trúc được thu nhỏ xinh xắn, tinh xảo để du khách có thể kỷ niệm một chuyến di, làm quà cho bạn bè. Hay những bức tượng điêu khắc từ cơ sở trong chùa có từ hai năm nay bởi những nghệ nhân trẻ đã qua trường lớp điêu khắc dân gian: tượng Phật ngồi dưới cội bồ đề, tượng Quan Công, con voi, con rồng, con hạc, chim đại bàng… từ những gốc cây xù xì, thô nhám, và có giá chấp nhận được với du khách.

      Sư Lý Thảo Nghệ nhân điêu khắc dân gian đang làm việc tại cơ sở trong chùa

     Để níu chân du khách ở lại Sóc Trăng một hai đêm thì Khu Du lịch chùa Dơi cần có những liên kết với Đoàn Nghệ thuật Khmer Sóc Trăng để tạo ra những sản phẩm văn hóa-sân khấu phong phú. Ngành du lịch cần kết nối các loại hình du lịch trên sông về miệt vườn Kế Sách, Long Phú, Cù Lao Dung hay du lịch sinh thái cồn nổi, tham quan rừng bần An Thạnh Nam, về nguồn Đền thờ Bác Hồ hoặc tham quan Cảng biển Trần Đề. Tùy theo đối tượng du khách mà chọn các loại hình phù hợp, chỉ cần mỗi nơi một buổi đã níu chân du khách được hai ba ngày. Đó là chưa nói đến Rừng tràm Mỹ Phước với di tích Căn cứ Tỉnh ủy, Chợ nổi Ngã Năm, giồng cát Vĩnh Châu với nhiều đặc sản nổi tiếng nhãn, hành tím, củ cải mặn ngọt…

                                                *

                                      *                   *

     Tiềm năng du lịch Sóc Trăng còn nhiều lối mở, nếu khéo vận dụng liên kết chặt chẽ những tuor du lịch từ các tỉnh bạn và tổ chức tốt khâu đón tiếp ân cần, chu đáo để du khách hưởng thụ những sản phẩm văn hóa Khmer Sóc Trăng một cách sảng khoái, vui vẻ, thì chắc chắn Du lịch Sóc Trăng sẽ có nhiều hứa hẹn phát triển.

                                                                           NGUYÊN ĐẠT