Nghệ nhân Lý Sêm (huyện Trần Đề - Sóc Trăng) trình diễn Chầm riêng Chà pây

tại Liên hoan Dân ca Việt Nam – khu vực Nam bộ 2013 (ảnh http://www.baocantho.com.vn)

     Chầm riêng Chà pây là loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian được tồn tại từ rất lâu đời, gắn với đời sống tinh thần của bà con Khmer Nam bộ sống chủ yếu bằng nghề nông, trồng lúa nước.

     Theo phát âm của người Khmer “chầm riêng” có nghĩa là hát, “chà pây” là tên gọi của một loại đàn,  “Chầm riêng Chà Pây” có nghĩa là "đàn ca" hay "ca kể chuyện". Về phần lời hát có thể là dựa vào cốt truyện để ứng tác thành những đoạn thơ 4 câu mỗi câu 7 chữ hoặc một đoạn truyện được  kể về tâm trạng hay tình huống nào đó của cuộc đời; về phần đàn chà pây được dùng để khải lên (độc xướng) đệm sau mỗi đoạn hát và có thể trình diễn ở rất nhiều không gian khác nhau, ở mọi nơi.

     Về điệu thức Chầm riêng Chà pây gồm: phát chây, phát chây cớt, som phôn, som phôn cớt, ang kô reach chơn prây srây, ang kô reach chơn prây rốs. Trong lúc diễn tấu, nghệ nhân vừa đàn từng đoạn nhạc, sau đó vừa tự hát từng câu ứng tác về một đề tài, một tác phẩm đã chuẩn bị sẵn hay ngẫu hứng nhanh tại chỗ để độc diễn, nên thường vào khúc nhạc dạo hay nhạc đệm các nghệ nhân đều phải thể hiện cẩn thận từ cách luyến láy cho đến khúc nhạc kết, giọng điệu của họ cũng phải rất chặc chẽ, tạo nên sắc thái độc đáo riêng.

      Nghệ thuật Chầm riêng Chà pây là loại hình nghệ thuật có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc và đời sống tinh thần của người Khmer./.

                                                                       LP (tổng hợp từ http://dantocviet.vn)