Về với quê hương miền Tây trong những ngày Tết, chúng ta sẽ có dịp thưởng thức những món ăn truyền thống quen thuộc như thịt kho tàu, lạp xưởng, chả lụa, pa-tê, giò thủ, thịt hầm, gà, vịt...và một số loại khô được làm từ những con cá của vùng sông nước và vùng biển Nam bộ như: khô cá lóc, cá rô, cá chạch, cá kèo, cá khoai và tôm khô... Tìm hiểu cách chế biến những món ăn ngon, lạ của vùng đất miền Tây Nam bộ sẽ cho bạn nhiều thú vị với nghệ thuật ẩm thực dân dã nhưng không kém phần độc đáo.

     Đặc biệt, đến với Sóc Trăng vào những ngày Tết cổ truyền, du khách có dịp thưởng thức những món ăn truyền thống của Nam bộ nói chung và Sóc Trăng nói riêng, nhất là những món ăn hấp dẫn đậm đà bản sắc của 03 dân tộc Kinh - Khmer - Hoa, mang phong cách ẩm thực mà khó nơi nào có được.

     Thịt heo kho rệu: Đây là một trong những món không thể thiếu ở bất cứ gia đình của người dân vùng ĐBSCL trong ngày Tết. Món thịt kho được chế biến công phu với nghệ thuật tẩm ướp gia vị và thời gian chế biến để làm ra món ăn đậm đà, mềm béo của thịt, một ít mỡ hòa quyện vào nhau cùng với vị ngọt bùi của trứng. Thịt heo để kho thịt phải là thịt heo loại ngon, thịt săn chắc, không quá nhiều mỡ, ướp thịt vừa phải với muối, tiêu, đường, nước mắm, tỏi băm nhuyễn.

     Để tạo ra món thịt heo kho rệu thơm ngon, có màu đặc trưng không quá đậm, cũng không quá nhạt là nấu thịt với nước dừa. Nước dừa nấu sôi, cho thịt đã ướp vào, vớt hết tỏi nổi lên để thịt không bị hăng, để lửa liu riu trong khoảng 3 đến 4 tiếng cho thịt mềm và ngấm gia vị, sau đó cho hột vịt luộc đã bóc vỏ vào, dùng tăm xăm vài lỗ trên mặt trứng để nước thịt ngấm vào trứng, vậy là hoàn tất. Nồi thịt kho ngon có thịt mềm nhưng không nát, khi ăn mỡ trong thịt tan đều trong miệng, vị béo lan tỏa kèm chút dưa kiệu hay dưa cải chua giải béo, ăn kèm với cơm nóng thì còn gì bằng.

     Ngoài ra, còn có các món ăn khá phổ biến của người dân Sóc Trăng là món thịt nguội, chả lụa, chả giò. Khách đến nhà chỉ cần lấy miếng thịt nguội, chả lụa cắt miếng vừa ăn, bày trí ra đĩa cùng với dưa kiệu. Vậy là có món ngon, đơn giản dùng đãi khách. Chả lụa, thịt nguội đều có một hương vị riêng nhưng điều quan trọng để món ăn thực sự hấp dẫn là mùi thơm của các loại gia vị quyện trong đó.

Canh khổ qua

     Nếu các món chả không thể thiếu trong những ngày Tết ở Sóc Trăng thì lạp xưởng là món ăn cũng được ưa chuộng trong những ngày này. Lạp xưởng được chế biến từ người Hoa ở Sóc Trăng. Trước đây người ta chế biến lạp xưởng chủ yếu từ thịt heo, nhưng sau đó “sáng tạo” thêm, nào là bò, tôm, trong đó lạp xưởng tôm là món ngon nhất vì hương vị tôm thanh tao nhẹ nhàng, ăn nhiều vẫn không bị ngấy. Lạp xưởng được chế biến sẵn chỉ cần mua về sơ chế lại là dùng được. Món ăn dễ làm của lạp xưởng là đem lên chiên, nướng hay hấp ăn kèm với củ kiệu, dưa chua trong những ngày Tết để chống ngán. Còn nếu có thời gian thì có thể chế biến với món cơm ran dương châu, bún lạp xưởng....

     Các ngày Tết ở Sóc Trăng thì không thể thiếu với các món khô như: khô cá lóc, khô cá kèo hay khô thịt heo và khô thịt trâu: Khô thịt heo là món ăn do người Hoa ở Sóc Trăng chế biến. Có thể sử dụng để trộn chung với xoài, cốc, bưởi hay để làm gỏi cũng rất hấp dẫn cho những buổi tiệc nhậu.

Lạp Xưởng

     Để thưởng thức món khô trâu đặc sản Thạnh Trị, cũng có rất nhiều cách chế biến, nhưng ngon nhất vẫn là nướng và sẽ ngon hơn nếu được nướng trên bếp than đước. Khi khô chín đều ở cả hai mặt và lên hương thơm lừng, thì dằn cho miếng khô mềm và tơi ra. Phần không thể thiếu đối với món khô trâu này là nước chấm Me chín được dằm với nước sôi để nguội, cho nhựa me ra hết, sau đó cho đường, muối, nước mắm, sả, ớt trộn đều, tạo thành một thứ nước chấm sền sệt, chua chua ngòn ngọt. Khô trâu mà chấm với nước mắm me là hết ý! Món này đặc biệt ngon miệng khi nhắm với bia kèm theo dĩa dưa chua củ kiệu nho nhỏ.

     Với món canh của ngày Tết thì canh khổ qua hầm khá phổ biến trong các gia đình của người dân Sóc Trăng. Để làm món khổ qua hầm người ta lựa trái có màu xanh đậm, gai nở to sẽ ít đắng với nhân là thịt nạc bằm nhuyễn trộn với cá thác lác, quết lại cho dai. Hành lá xắt nhỏ, lá hành trụng nước sôi để dai. Bún tàu ngâm mềm, nấm mèo ngâm nở, cắt sợi nhỏ. Đun một nồi nước sôi có pha muối, đường, trụng sơ khổ qua cho bớt đắng, vớt ra, xả nước lạnh, để ráo. Trộn thịt và cá thác lác đã quết dai với hành lá xắt nhuyễn, nấm mèo, bún tàu, muối, bột ngọt, tiêu (đâm nhuyễn và một ít nguyên hạt), đường, vừa ăn. Nhồi hỗn hợp trên vào trái khổ qua, ấn chặt và chà mịn rồi dùng một cọng hành đã trụng quấn quanh trái, cột lại. Xếp khổ qua vào nồi áp suất, cho nước xấp mặt, chọn thời gian 5 phút (có thể hầm thêm xương heo cho ngọt nước thì cần điều chỉnh thời gian và chọn chế độ hầm xương- hoặc có thể hầm xương trước rồi cho khổ qua vào hầm khoảng 5 phút).

Thịt nguội, chả giò, chả lụa

     Đặc biệt, trong những ngày Tết, một món bánh chủ yếu của người dân miền Tây là bánh tét. Đối với người dân Sóc Trăng cũng vậy, những gia đình có con cháu đông đúc thường gói nhiều bánh tét và đòn bánh rất lớn. Bánh tét gồm có nhân chuối và nhân đậu mỡ. Trung bình mỗi đòn có đường kính chừng 5 - 10 cm và nặng khoảng 0,5kg trở lên. Người ta thường biếu nhau một cặp với dụng ý cầu chúc hạnh phúc đủ đôi. Bánh này ăn cùng thịt và trứng vịt kho tàu, kèm với dưa giá, dưa cải hoặc chiên giòn gói với rau cải, chấm với nước mắm chua ngọt.

     Trong những ngày Tết, người dân Sóc Trăng còn có món cá lóc hấp hay nướng, cuốn bánh tráng ăn kèm với rau sống rất hấp dẫn. Đặc biệt là món cá lóc quay chảo, một món ăn khá phổ biến với người dân. Thức uống trong những ngày Xuân là đủ các loại bua, rượu, nhưng rượu ST5 là loại rượu được nấu từ gạo đặc sản Sóc Trăng khá hấp dẫn với không ít người sành điệu.

Bánh Tét

     Về các vùng quê Sóc Trăng trong những ngày Tết cổ truyền này, du khách còn có thể thưởng thức các món ăn dân dã khác như: cá lóc hấp mẻ, cá chạch nướng, gỏi ốc đắng trộn bắp chuối, lẩu chua bông súng cá rô đồng. Cùng thưởng thức ẩm thực của quê hương Sóc Trăng  mới thấy rõ nét phong phú và đa dạng mang một phong cách ẩm thực khó nơi nào có được./.

Tân Xuyên